រុក្ខជាតិ, នំ, ឈ្មោះនំ

ដោយ សួង សុខរ៉ូ

នៅជំពូក៣, លេខរៀងទី៥៦ មាននិយាយម្តងរួចហើយអំពីសិល្បៈនៃការវេចខ្ចប់ ហើយក្នុងនោះមាននិយាយអំពីនំម្យ៉ាងហៅថា «កាតំ» ធ្វើពីស្លឹកត្នោត។ ប្រភេទណាដែលធ្លាប់បង្ហាញរូបនៅអត្ថបទនោះហើយ ខ្ញុំនឹងមិនបង្ហាញនៅទីនេះទៀតទេ គ្រាន់តែរំឭកឈ្មោះប៉ុណ្ណោះ។ ៖ កាតំផ្ការំដួល (ខ្លះហៅផ្កាច័ន្ទ), កាតំដោះក្រមុំ, កាតំសារាយកាត់, កាតំសេក (រូបលេខ១), កាតំជ្រុង, កាតំគូទកង្កែប (រូបលេខ២, ©google) និងពីរប្រភេទទៀតដែលធ្លាប់ឮគេហៅឈ្មោះ តែពុំមានរូបបង្ហាញនៅទីនេះ គឺកាតំតាដោកដែក និងកាតំត្រី។ ប្រភេទទាំងនេះសោត បើថាមានលើសនេះទៀតក៏អាចស្មានបាន ដ្បិតតំបន់នីមួយៗតែងមានប្រពៃណីផ្លែកៗគ្នា។ ចំណុចទី១ដែលលើកឡើងនៅទីនេះ គឺថាគ្រឿងដូចគ្នាតែម្យ៉ាងសោះ គ្រាន់តែរបៀបវេចខ្ចប់ខុសគ្នា ឈ្មោះក៏ទៅជាខុសគ្នាដែរ។ គ្រឿងនោះគឺ ៖ អង្ករដំណើប, សាច់ដូង, ខ្ទិះដូង (ត្រូវយកទៅរំងាស់ដោយមានដាក់អំបិលនឹងស្ករបន្តិចផង), និងសណ្តែកអង្គុយ។ទាំងអស់នេះគេយកទៅស្ងោរ។ គេយកគ្រឿងទាំងនេះមកលាយច្របល់ចូលគ្នាដូចឃើញនៅរូបលេខ៣។ ឯសំបកកាតំនោះធ្វើអំពីស្លឹកត្នោតត្រង់ផ្នែកកំពូល ដោយឆូតយក «ក្បាប» ចេញ ហើយយកមក «កណ្តឹក» ឲ្យស្មើស្អាត។ បន្ទាប់មកទើបគេយកស្លឹកនោះទៅចាក់ជាសំបកកាតំតាមរូបរាងដែលគេចង់បានដូចពោលពីខាងលើ ហើយញាត់អង្ករចូល (រូបលេខ៤) និងយកទៅស្ងោរឲ្យឆ្អិន។

គ្រឿងអង្ករទាំងមូលដដែលនេះ បើវេចនឹងស្លឹកផ្អាវ ទៅជាឲ្យឈ្មោះនំថា «នំផ្អាវ» ទៅវិញ (រូបលេខ៥)។ នេះជាចំណុចមួយទៀតដែលចង់លើកឡើង គឺថាស្លឹកប្រើសម្រាប់ខ្ចប់ក៏អាចឲ្យឈ្មោះទៅនំបាន។ ឯរបៀបវេច គឺថាបើស្លឹកផ្អាវនោះវែង គេត្រូវការតែ១សន្លឹកប៉ុណ្ណោះដើម្បីវេចនំមួយ ប៉ុន្តែបើស្លឹកនោះខ្លីពេក គេត្រូវតស្លឹកមួយទៀត។ អង្ករនោះសោត បើគេវេចនឹងស្លឹកត្នោតដោយយកក្បាបវាមកចងរុំដូចអន្សម (រូបលេខ៦-៧) គេហៅនំនោះថា «នំស្លឹកត្នោត»។ រូបលេខ៨-៩បង្ហាញពីការស្ងោរនំ ឯរូបលេខ១០បង្ហាញពីនំខ្លះៗខ្ចប់ដោយស្លឹកត្នោតនិងស្លឹកផ្អាវ។

បណ្តាញផ្សព្វផ្សាយពត៌មានវប្បធម៌ខ្មែរលេខ១៨

បណ្តាញផ្សព្វផ្សាយពត៌មានវប្បធម៌ខ្មែរលេខ១៧

បណ្តាញផ្សព្វផ្សាយពត៌មានវប្បធម៌ខ្មែរលេខ១៦

បណ្តាញផ្សព្វផ្សាយពត៌មានវប្បធម៌ខ្មែរលេខ១៥

អាហារនៅជនបទអង្គរ

បណ្តាញផ្សព្វផ្សាយពត៌មានវប្បធម៌ខ្មែរលេខ១៤

មូលដ្ឋានរៀនខ្មែរបុរាណ២០១៨

បណ្តាញផ្សព្វផ្សាយពត៌មានវប្បធម៌ខ្មែរលេខ១៣

ដំណើរជីវិតមនុស្សខ្មែរមើលតាមពិធីឆ្លងវ័យ

បណ្តាញផ្សព្វផ្សាយពត៌មានវប្បធម៌ខ្មែរលេខ១១

មូលដ្ឋានរៀនខ្មែរបុរាណ

បណ្តាញផ្សព្វផ្សាយពត៌មានវប្បធម៌ខ្មែរលេខ៩

បណ្តាញផ្សព្វផ្សាយពត៌មានវប្បធម៌ខ្មែរលេខ១០