នំត្នោត

ដោយ ភាជ និមល់់

នៅតាមស្រុកស្រែចម្ការគឺនំត្នោតជាបង្អែម តែពេលខ្លះក៏អាចជាអាហារដែលអ្នកស្រុកទទួលទានជំនួសអាហារពេលព្រឹកបាន មុនពេលគេចេញទៅប្រកបការងារផ្សេងៗដែរ ប៉ុន្តែមិនបរិភោគជាប្រចាំទេ។ នំត្នោតមានពីរប្រភេទ គឺនំត្នោតអង្ករ និងនំត្នោតម្សៅ។ នំទាំងពីរបែបនេះខុសគ្នាត្រង់នំត្នោតអង្ករ គេយកអង្ករដំណើបទៅវេចនឹងស្លឹកត្នោតឲ្យទៅជានំមានរាងដូចអន្សម រួចយកទៅស្ងោរ។ រីឯនំត្នោតម្សៅ គឺគេយកម្សៅអង្ករខ្សាយចាក់ក្នុងកន្ទោងស្លឹកចារឬស្លឹកចេករួចចំហុយ ដែលអ្នកខ្លះហៅថា «អាកោត្នោត»។ ចំពោះនៅទីនេះខ្ញុំសូមបង្ហាញតែអំពីនំត្នោតអង្ករនៅភូមិទួលតារី ឃុំច្រេស ស្រុកមេសាង ខេត្តព្រៃវែង។

តាមទម្លាប់នៅតំបន់នេះ នំត្នោតគេតែងតែធ្វើនៅពេលមានពិធីបុណ្យផ្សេងៗដូចជា បុណ្យចូលព្រះវស្សា ចេញព្រះវស្សា បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ បុណ្យកឋិនទាន បុណ្យបច្ច័យបួន និងឡើងអ្នកតាជាដើម។ តែបច្ចុប្បន្នមានអ្នកធ្វើនំនេះលក់ដូររាល់ថ្ងៃ ដ្បិតមានអ្នកនេះអ្នកនោះទិញទទួលទានហូរហែ។ សូមជម្រាបថានំត្នោតដែលលើកយកមកបង្ហាញនេះមានរាងជាអន្សម ដូចឃើញនៅរូបលេខ១ (ប្រសិនបើអ្នកណាមិនធ្លាប់ឮអ្នកស្រុកនៅទីនេះហៅថា «នំត្នោត» ទេ ប្រហែលអ្នកផ្សេងនោះអាចច្រឡំហៅថា «អន្សមត្នោត» ទៅវិញផងក៏មិនដឹង)។ ការធ្វើនំត្នោតលក់ជារបរនៅក្នុងគ្រួសារមួយបន្ទាប់ពីធ្វើការងារធ្វើស្រែ ហើយអាចជួយផ្គត់ផ្គង់ជីវភាពគ្រួសារនោះបានគ្រាន់បើរដែរ ជាពិសេសអាចផ្តល់ឲ្យកូនគាត់បានទៅបន្តការសិក្សានៅភ្នំពេញទៀតផង។ បន្ទាប់ទៅនេះខ្ញុំសូមបង្ហាញពីការវេចនំត្នោតដូចតទៅ។

គ្រឿងសម្រាប់វេចនំត្នោតនេះមាន កំពូលត្នោត (ស្លឹកត្នោតខ្ចី) ដែលគេហាលថ្ងៃឲ្យស្ងួត និងច្រៀកចិតសម្អាតឲ្យមានទំហំប៉ុនៗគ្នា។ គេយកកំពូលត្នោតទៅវេចនំដូច្នេះ គឺដោយសារតែស្លឹកខ្លី ទន់ងាយស្រួលវេច ជាពិសេសកំពូលត្នោតមានក្លិនឈ្ងុយឈ្ងប់ជាងស្លឹកចាស់។ រីឯចំណងសម្រាប់ចងរឹត គេយកស្លឹករំចេកដែលច្រៀតតូចៗហាលថ្ងៃស្ងួត។ ចំពោះអង្ករដំណើប គឺនៅពេលទៀបភ្លឺគេត្រូវយកទៅត្រាំទឹកប្រហែល៣ម៉ោង បន្ទាប់មកគេយកទៅលាងជម្រះពីរទៅបីទឹក រួចស្រង់អង្ករនោះ ទុកមួយអន្លើឲ្យស្រស់ទឹក (រូបលេខ២)។ គេយកផ្លែត្នោតទុំមកដំឲ្យទន់ បកស្រទាប់សម្បកក្រៅចោល រួចយកទៅរូសដុសនឹងប្រទាសឫស្សីមានដាក់ស្បៃនីឡុងទ្រាប់ពីក្រោម (រូបលេខ៣) ត្រងយកទឹកផ្លែត្នោតទុំដែលរាងខាប់ៗល្អ (រូបលេខ៤)។ បន្ទាប់មកទៀតគេយកស្ករត្នោតលាយអំបិលបន្តិចដាក់កូរក្នុងខ្ទះត្នោតទាល់តែឡើងជើងអង្រ្កង ហើយចាក់ទឹកផ្លែត្នោតទុំខាប់ៗនោះចូល និងកូរច្របល់ឲ្យសព្វ (រូបលេខ៥)។ លុះទុកឲ្យពុះបន្តិច ទើបយកអង្ករដែលត្រាំទុកនោះចាក់ចូល (រូបលេខ៦) កូរវឹករហូតដល់អង្ករឡើងស្អិតរមួតឬគោក (រូបលេខ៧)។ គេយកសាច់ដូងដែលកោសរួចមករោយពីលើនិងកូរឲ្យសព្វ (រូបលេខ៨) ទើបដួសទុកឲ្យត្រជាក់ស្រួសបួល មើលទៅពណ៌ឡើងក្រហមនិងមានក្លិនឈ្ងុយគួរជាទីឆ្ងាញ់ពីសាណាស់ (រូបលេខ៩)។

គេចាប់វេចនំតាំងពីពេលរសៀលរហូតដល់ល្ងាចទើបហើយ ដូចឃើញនៅរូបលេខ១០-១១ ដោយប្រើអង្ករដំណើប២២គីឡូក្រាម វេចបាននំចំនួន៥០០។ លុះវេចរួចរាល់ហើយគេចងនំជាចង្កោមៗមានចំនួនជាង១០ទៅ២០នំដើម្បីងាយស្រួលយួរ និងយកទៅដាក់រៀបក្នុងខ្ទះត្នោត (រូបលេខ១២-១៣)។ គេដាក់ស្ងោរប្រហែលជិត៣ម៉ោងបាននំឆ្អិនល្អ (រូបលេខ១៤-១៥) ហើយបើចង់ដឹងថានំនោះឆ្អិនឬមិនទាន់ឆ្អិនល្អ គឺគេស្រង់យកនំមួយនៅខាងលើគេបង្អស់មកកាត់ភ្លក់មើល។ បើនំខាងលើនោះមិនទាន់ឆ្អិនទេ គេបន្តស្ងោរដោយប្តូរនំនៅខាងលើដាក់ទៅខាងក្រោមម្តង។ ស្ងោរដល់យប់បន្តិចទៅនំឆ្អិនល្មមអាចស្រង់មកបាន គេយកទឹកត្រជាក់មកស្រោចពីលើដើម្បីកុំឲ្យចំហាយឆួលក្តៅដល់ដៃនៅពេលស្រង់នំឡើង (រូបលេខ១៦)។ គេស្រង់នំទាំងអស់ដាក់ចូលទៅក្នុងខ្ទះត្នោតមួយទៀតដែលគេដាក់ទឹកត្រជាក់ពេញ រួចដុសលាងសម្អាតនំ (រូបលេខ១៧) ហើយយកមករៀបទុកមួយយប់។ ពេលទៀបភ្លឺគេយកនំមកស្រាយចំណងចេញទាំងអស់ និងកាត់សម្អាតកន្ទុយស្លឹកចេញឲ្យស្អាត (រូបលេខ១៨)។

គេយកនំត្នោតទៅលក់ដុំឬលក់រាយនៅឯទីផ្សារ តែក៏មានអ្នកខ្លះមកទិញដល់ផ្ទះដែរ (រូបលេខ១៩)។ បើអ្នកណាទិញមួយចង្កោមមាននំ១០ គេលក់តម្លៃ៤០០០រៀល ហើយគេថែមនំឲ្យមួយទៀតផង។ រីឯអ្នកណាទិញរាយ គឺនំមួយគេលក់តម្លៃ៥០០រៀល។ ពេលទទួលទានទៅមានរសជាតិផ្អែមស្អិតឈ្ងុយឆ្ងាញ់ពិសារណាស់ ដ្បិតធ្វើពីអង្ករដំណើបទន់ល្អ ប្រើស្ករត្នោតមានរសជាតិផ្អែមឈ្ងុយ ហើយវេចនឹងស្លឹកត្នោតខ្ចីមានក្លិនក្រអូបឈ្ងប់តែម្តង (រូបលេខ២០)។