ដោយ អាំង ជូលាន
ជំពូកទី១, លេខរៀងទី១១ និយាយអំពីនំលម្អងរំចេក ព្រមទាំងរៀបរាប់ពីការធ្វើនំនោះផង។ លម្អងរំចេកនៅក្នុងប្រភេទនំដែលពិបាកធ្វើ ហើយរសជាតិនោះឆ្ងាញ់ពិសាពន់ពេក។ ដូច្នេះហើយបានជាមានមនុស្សច្រើនដែលពុំចេះធ្វើ ដ្បិតត្រូវការឱ្យមានទឹកដៃខ្លះ។ ម៉្យាងទៀត ទំនៀមធ្វើនំនេះពុំទាក់ទងជាប់ជាមួយបុណ្យទានអ្វីជាពិសេសឡើយ គឺគេធ្វើពេលណានឹកឃើញចង់ទទួលទាន ឬមួយធ្វើសម្រាប់លក់។ រីឯ «នំជាល» ដែលខ្ញុំយកមកនិយាយនៅទីនេះជាប្រភេទនំដែលគេធ្វើនៅក្នុងឱកាសបុណ្យធំដុំអ្វីមួយ ជាពិសេសបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ។ អ្នកស្រុកទូទៅនៅប្រទេសកម្ពុជា មិនថាតំបន់ណាឬតំបន់ណាទេ តែងតែធ្វើដូចគ្នានៅពេលនោះ ហើយនរណាក៏ទទួលស្គាល់ដែរថា នំនេះជាប្រភេទនំសាមញ្ញបំផុត គ្មានឱជារសអ្វីជាពិសេសឡើយ ពេលហូបទៅដឹងភ្លាមថា គ្រាន់តែជានំធ្វើពីម្សៅអង្ករដែលមានជាតិផ្អែមឡែមៗបន្តិចប៉ុណ្ណោះ។ តែនៅពេលបុណ្យភ្ជុំ ប្រសិនបើត្រូវធ្វើតែនំនេះមួយមុខគត់ប្រហែលជាគេមិនធ្វើទេ នេះគឺមកពីគ្រាន់តែធ្វើអែបៗជាមួយនំឯទៀត ដែលគ្រាន់បើជាងនោះ ជាពិសេសគឺនំអន្សម។ មួយវិញទៀត គេធ្វើនំនេះក៏ដោយសារតែទុកបានយូរផង គឺបានរាប់ខែ។ សូមបញ្ជាក់ថា កាលណាទុកច្រើនថ្ងៃទៅ នំនេះឡើងរឹង ហើយជួនកាលគេនិយាយលេងថាអាចយកទៅគប់គ្នាបែកក្បាល។ ដើម្បីឱ្យទទួលទានកើត កាលណារឹងដូច្នោះហើយ គេតែងយកទៅចៀននឹងខ្លាញ់សិន។ ធ្វើដូច្នោះទើបទន់ឡើងវិញ តែពេលនេះរសជាតិផ្សេង ដោយសារចៀននឹងខ្លាញ់។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី ក៏គេនៅតែពុំអាចពោលថាមានជាតិមានជៅអ្វីណាស់ណាឡើយ គឺទទួលទានគ្រាន់តែចៀសវាងការចោលប៉ុណ្ណោះ។ មកពីដូច្នេះហើយបានជាហៅថានំជាល ព្រោះដែលរក្សាទុករាប់ខែនោះ ទុកដោយគ្មានខ្ចប់វិចអ្វីជាពិសេសទេ គឺទុកព្យួរចោលក្នុងជាលមួយតែម្តង។
លំដាប់លំដោយនៃការធ្វើ អាចសង្ខេបមកដូចតទៅ ៖ គេត្រាំអង្ករដំណើបមួយយប់ បន្ទាប់មកយកមកកិននឹងត្បាល់ (រូបលេខ១-២) ទើបយកម្សៅដែលនៅលាយនឹងទឹកច្រើននោះមករុំនឹងកំណាត់មួយដើម្បីសម្រក់ទឹកឱ្យស្ងួត។ គេយកថ្មឬវត្ថុអ្វីដែលធ្ងន់មកសង្កត់លើកញ្ចប់នោះដើម្បីឱ្យឆាប់ស្រស់ទឹក (រូបលេខ៣)។ តែយ៉ាងណាក៏ត្រូវការពេលប្រមាណមួយល្ងាចឬមួយយប់ដែរ។ លុះម្ស៊ៅនោះស្ងួតស្រួលបួលហើយ ទើបគេយកមកលាយទឹកវិញឱ្យបានជាម្សៅម៉្យាងខាប់ល្មម ហើយលាយស្ករឱ្យបានជាតិផ្អែមបន្តិច។
គេចាក់កន្ទោងស្លឹកចេក(រូបលេខ៤) ដើម្បីដាក់ម្ស៊ៅនោះយកទៅចំហុយក្នុងឆ្នាំងម៉្យាងមានពីរជាន់ហៅថា “ហួត” (រូបលេខ៥-៦)។ បើគ្នានហួតទេ គេអាចយកឆ្នាំងធម្មតាដែលមានទំហំធំល្មមមកប្រើក៏បានដែរ ព្រោះគេអាចក្រងឫស្សីយកមកកល់កម្ពស់ណាមួយក្នុងឆ្នាំងនោះដើម្បីចំហុយបាន។ រូបលេខ៧ បង្ហាញពីនំជាលប្រើស្ករសដែលទើបនឹងយកចេញពីឆ្នាំងចំហុយ ឯនៅរូបលេខ៨ យើងឃើញថានំនោះពណ៌ឡើងជាំជាងនៅរូបលេខ៧បន្តិច ដោយសារគេប្រើស្ករត្នោត។
បានជាខ្ញុំរំលឹកពីនំលម្អងរំចេកនៅខាងលើមុននឹងនិយាយពីនំជាលនេះ មកពីខ្ញុំយល់ថាអារ្យធម៌ណាមួយក៏ដោយ ទោះបីមានការវិវឌ្ឍន៍ខ្ពង់ខ្ពស់ទៅដល់ណា ក៏នៅតែមិនចោល ឬមិនភ្លេចដំណាក់កាលណាមួយនៃអតីតកាល ដែលពុំទាន់ខ្ពង់ខ្ពស់ខ្លាំងក្លាដែរ (ក្នុងគំនិតដូចគ្នានេះ បើចង់ប្រៀបធៀប សូមអានជំពូកទី៦ លេខរៀងទី២៨ ៖ «រកស៊ី»)។