ដោយ អាំង ជូលាន
នៅខេត្តសៀមរាប របៀបធ្វើធូបពីភូមិមួយទៅភូមិមួយ ជិតឬឆ្ងាយ ហាក់ដូចជាពុំខុសគ្នាទេ។ អ្នកស្រុកនៅតាមជនបទនិយមធ្វើប្រើប្រស់ខ្លួនឯងផង និងលក់ឲ្យអ្នកជិតខាងផង ទីមួយដោយសារធូបដែលធ្វើខ្លួនឯងនេះក្រអូបជាងរបស់ទិញនៅផ្សារ ទីពីរដោយសារអាចធ្វើប្រវែងខី្លឬវែងតម្រូវទៅតាមកិច្ចនីមួយៗ (រូបលេខ១)។ ឱទាហរណ៍មានធូបប្រវែងដល់ទៅមួយម៉ែត្រ ដែលអាចឆេះតាំងពីម៉ោង៨យប់ដល់ម៉ោងបួនភ្លឺ សម្រាប់អ្នកសំណាក់ធម៌អុជ ត្បិតក្នុងពេលសំណាក់ធម៌នោះ បើធូបរលត់ គឺដាច់ធម៌ ហើយការខំស្មឹងស្មាធិ៍អស់រយៈពេលប៉ុន្មាន រួចមកក៏ទៅជាអាសារឥតការ។
រូបលេខ១
រុក្ខជាតិសម្រាប់យកមកធ្វើធូបនោះ ច្រើនតែជាប្រភេទដើមថ្នាំ, ជាប្រទាល, ខ្លះមានក្លិនក្រអូបស្រាប់ ហើយសុទ្ធសឹងទាក់ទងនឹងជំនឿខ្លះៗផង ៖ សំបកវល្លិឆ្នូត (រូបលេខ២), ប្រេះក្រអូប (រូបលេខ៣), ពោល្យំ (រូបលេខ៤), ពុំសែន (រូបលេខ៥), បុំងក្រចាត (រូបលេខ៦), សម្បុរបយ (រូបលេខ៧), តាឡាញ់, ផ្កាប្រក់ (រុក្ខជាតិពីរខាងក្រោយនេះ ខ្ញុំឥតមានរូបបង្ហាញទេ)។
គេយកគ្រឿងទាំងនោះមកហាលឲ្យស្ងួត រួចហើយទើបបុក9ម៉ត់ បន្ទាប់មកទៀតទើបយកមករែងនឹងស្បៃមុង យកតែផ្នែកល្អិតផូរផង់មកប្រើ។ ដោយសារសម្បុរបយជាគ្រឿងស្អិត លុះយកម្សៅទាំងអស់នោះមកលាយទឹកទៅ (រូបលេខ៨) ក៏ក្លាយទៅជាម្សៅស្អិតម៉្យាង (រូបលេខ៩)។ កាលដែលលាយច្របល់ជាមួយទឹកនោះ គេមិនលាយទាំងអស់ទេ គឺទុកឲ្យសល់ម្សៅស្ងួតមួយផ្នែក។ គេមានក្តារមួយបន្ទះសម្រាប់ “រូត” (លុញឲ្យវែង) ហើយយកម្សៅស្ងួតបន្តិចមករោយលើក្តារនោះក្នុងប្រវែងមួយល្មមឲ្យរូតបន (រូបលេខ១០)។
គេយកម្សៅស្អិតមួយដុំតូចមកដោតនឹងឆ្អឹងបិតអំពីទ្រនុងស្លឹកដូង ឬធាងដូង ហើយរូតលើក្តារបន្ទះដែលមានរោយម្សៅស្ងួតនោះ (រូបលេខ១១)។ លុះបនចំនួនប្រមាណតាមចិត្តចង់ ហើយគេយកទៅដោតហាល9ស្ងួតស្រពាប់ល្មមៗ រួចទើបយកមករាយគ្នាប្រឡាក់ជាមួយម្សៅស្ងួតនោះជាលើកទី២ (រូបលេខ១២)។ ធ្វើដូច្នេះហើយ ទើបយកទៅដោតហាលម្តងទៀតឲ្យស្ងួតស្រេចបច់យកទៅប្រើប្រស់បន។