រងស្បូវ និង បាំងសាច

ដោយ អាំង ជូលាន

ពាក្យថា “រងស្បូវ” គឺបន្ទះក្តារ ជួនកាលមានក្បាច់ ជួនកាលឥតមានក្បាច់ វែងមួយជួរ ដែលគេដាក់នៅចុងក្បឿង ធ្លាក់មកដល់មុខបង្អស់។ រីឯពាក្យថា “បាំងសាច” សំដៅលើបន្ទះក្តារមានឬឥតក្បាច់ ដែលបន្ទារធំជាងបន្ទាររងស្បូវ ហើយដែលនៅស្មើនឹងសសរជួរមុខ ពោលគឺនៅថយមកក្រោយរងស្បូវបន្តិច ព្រមទាំងធ្លាក់ចុះមកក្រោមជាងនោះទៀត ដើម្បីការពារភ្លៀងសាចបន្តិចបន្តួច។ តែយ៉ាងណាក៏ដោយ ពាក្យគ្រឿងផ្ទះទាំងនោះសឹងខុសគ្នាទៅតាមតំបន់ផ្សេងៗ។

ខ្ញុំពុំដឹងថាក្បាច់ទាំងនេះមានប៉ុន្មានសិបយ៉ាងទេ គ្រាន់តែសង្កេតឃើញនៅពេលធ្វើដំណើរខ្លះៗថា គេនិយមច្រើននៅខេត្តឧត្តរមានជ័យ, សៀមរាប, ក្រចេះ៘ រូបដែលបង្ហាញជាប់មកនេះ គ្រាន់តែជាឧទាហរណ៍មួយតូចប៉ុណ្ណោះ។

ប្រសិនបើអ្នកសិក្សាខាងសិល្បៈពិនិត្យឲ្យបានច្រើនកន្លែងនៅតាមតំបន់នានានៃប្រទេស កម្ពុជា ប្រហែលអាចចងក្រងជាប្រធានបទមួយយ៉ាងសំខាន់ផងក៏សឹងបាន។

ផ្ទះខ្លះមានរងស្បូវដែលមានក្បូរក្បាច់ តែបាំងសាចលាតទទេឥតក្បាច់ (រូបលេខ១)។ ខ្លះទៀតបាំងសាចមានក្បាច់លម្អ តែរងស្បូវពុំឃើញមានក្បាច់ (រូបលេខ២)។ ប៉ុន្តែមួយចំនួនទៀតមានគ្រឿងនេះទាំងពីរ (រូបលេខ៣)។